گمرکات ایران به عنوان یکی از ارکان اصلی تجارت خارجی کشور، نقش بسیار مهمی در نظارت بر ورود و خروج کالاها، وصول عوارض گمرکی و تسهیل تجارت ایفا میکنند. این سازمانها با اجرای قوانین و مقررات گمرکی، به عنوان مرزبانان اقتصادی کشور عمل کرده و در حفظ منافع ملی و توسعه اقتصادی نقش بسزایی دارند.
وظایف اصلی گمرکات ایران
- اجرای قوانین و مقررات گمرکی: گمرکات موظف به اجرای دقیق قوانین و مقررات مربوط به واردات، صادرات و ترانزیت کالاها هستند.
- وصول عوارض گمرکی: یکی از مهمترین وظایف گمرکات، وصول حقوق ورودی، عوارض گمرکی و سایر مالیاتهای مربوط به کالاهای وارداتی است.
- تسهیل تجارت: گمرکات با اتخاذ تدابیر مختلف، از جمله الکترونیکی کردن فرایندهای گمرکی، تلاش میکنند تا فرآیند ترخیص کالاها را تسریع کرده و هزینههای تجارت را کاهش دهند.
- کنترل کالاهای ورودی و خروجی: گمرکات با انجام بازرسیهای دقیق، از ورود کالاهای قاچاق و کالاهای ممنوعه جلوگیری میکنند.
- جمعآوری اطلاعات آماری: گمرکات با جمعآوری اطلاعات آماری مربوط به تجارت خارجی، به دولت در اتخاذ تصمیمات اقتصادی کمک میکنند.
انواع گمرکات در ایران
تعداد کل گمرکات اجرایی کشور: حدودا 160+ گمرک
تقسیم بر اساس نوع مسیر (زمینی، هوایی،…):
زمینی: بیش از 50 گمرک
دریایی: حدود 15–20
هوایی: حدود 10
ریلی: حدود 5–7
داخلی و مرزی: …
مهمترین گمرکات از نظر حجم تجارت:
گمرک بندرعباس (شهید رجایی)
گمرک امام خمینی (هوایی)
گمرک بازرگان (مرزی با ترکیه)
گمرک چابهار (جنوب شرقی)
گمرکات ایران به طور کلی به سه دسته تقسیم میشوند:
- گمرکات دریایی: این گمرکات در بنادر دریایی کشور مستقر هستند و مسئول نظارت بر ورود و خروج کالاهای دریایی هستند.
- گمرکات هوایی: این گمرکات در فرودگاههای بینالمللی کشور قرار دارند و بر ورود و خروج کالاهای هوایی نظارت میکنند.
- گمرکات زمینی: این گمرکات در مرزهای زمینی کشور مستقر هستند و بر ورود و خروج کالاهای زمینی نظارت دارند.
عوامل موثر در انتخاب گمرک
انتخاب گمرک مناسب برای انجام امور گمرکی به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- نوع کالا: برای کالاهای مختلف، ممکن است گمرکات تخصصی وجود داشته باشد.
- تجهیزات و امکانات: گمرک باید دارای تجهیزات و امکانات لازم برای انجام امور گمرکی باشد.
- مقصد کالا: بسته به اینکه کالا به کدام کشور ارسال میشود، گمرک مناسب انتخاب میشود.
- نوع حمل و نقل: برای حمل و نقل دریایی، زمینی یا هوایی، گمرکات مختلفی وجود دارد.
- هزینههای گمرکی: هزینههای گمرکی در گمرکات مختلف متفاوت است.
- زمان ترخیص کالا: سرعت انجام امور گمرکی در گمرکات مختلف متفاوت است.
توجه: این لیست تنها شامل برخی از مهمترین گمرکات ایران است و گمرکات دیگری نیز در کشور وجود دارند. برای اطلاعات دقیقتر و به روز، به وبسایت رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران مراجعه نمایید.

لیست گمرکات ایران
- گمرک بندر امام خمینی: بزرگترین و پرکارترین گمرک دریایی ایران، واقع در استان خوزستان.
- گمرک شهید رجایی بندر عباس: دومین گمرک بزرگ ایران، واقع در استان هرمزگان.
- گمرک تهران: بزرگترین گمرک زمینی ایران، واقع در پایتخت کشور.
- گمرک آستارا: واقع در استان گیلان، نقطه اتصال تجاری با جمهوری آذربایجان و روسیه.
- گمرک بازرگان: واقع در استان آذربایجان غربی، نقطه اتصال تجاری با ترکیه و اروپا.
- گمرک مشهد: واقع در استان خراسان رضوی، نقطه اتصال تجاری با کشورهای آسیای میانه و افغانستان.
- گمرک چابهار: واقع در استان سیستان و بلوچستان، اهمیت استراتژیک در توسعه بندر چابهار.
- گمرک بندر انزلی: واقع در استان گیلان، نقش حیاتی در تجارت با کشورهای حاشیه دریای خزر.
- گمرک سیرجان: واقع در استان کرمان، تمرکز بر صادرات محصولات معدنی و کشاورزی.
- گمرک بوشهر: واقع در استان بوشهر، گمرک بندری با اهمیت در واردات و صادرات کالاهای نفتی و غیرنفتی.
- گمرک مرزی دوغارون: واقع در استان خراسان رضوی، نقطه اتصال تجاری با افغانستان.
- گمرک ارومیه: واقع در استان آذربایجان غربی، نقش مهم در تجارت با ترکیه.
- گمرک سرخس: واقع در استان خراسان رضوی، نقطه اتصال تجاری با ترکمنستان و کشورهای آسیای میانه.
- گمرک کرمانشاه: واقع در استان کرمانشاه، نقش حیاتی در تجارت با عراق.
- گمرک شلمچه: واقع در استان خوزستان، نقطه اتصال تجاری با عراق.
- گمرک بندر لنگه: واقع در استان هرمزگان، گمرک بندری با اهمیت در تجارت دریایی.
- گمرک نوردوز: واقع در استان آذربایجان شرقی، نقطه اتصال تجاری با ارمنستان.
- گمرک اینچهبرون: واقع در استان گلستان، نقطه اتصال تجاری با ترکمنستان.
- گمرک پیرانشهر: واقع در استان آذربایجان غربی، نقطه اتصال تجاری با عراق.
- گمرک میلک: واقع در استان سیستان و بلوچستان، نقطه اتصال تجاری با افغانستان.
- گمرک پرویزخان: واقع در استان کرمانشاه، نقطه اتصال تجاری با عراق.
- گمرک باشماق: واقع در استان کردستان، نقطه اتصال تجاری با عراق.
- گمرک سردشت: واقع در استان آذربایجان غربی، نقطه اتصال تجاری با عراق.
- گمرک لطفآباد: واقع در استان خراسان رضوی، نقطه اتصال تجاری با ترکمنستان.
- گمرک مهران: واقع در استان ایلام، نقطه اتصال تجاری با عراق.
- گمرک جلفا: واقع در استان آذربایجان شرقی، نقطه اتصال تجاری با ارمنستان و نخجوان.
- گمرک قشم: واقع در استان هرمزگان، گمرک جزیرهای با اهمیت در تجارت دریایی.
- گمرک کیش: واقع در استان هرمزگان، گمرک منطقه آزاد با اهمیت در تجارت و گردشگری.
- گمرک بندر خرمشهر: واقع در استان خوزستان، گمرک بندری با اهمیت در تجارت دریایی.
- گمرک اردبیل: واقع در استان اردبیل، نقش مهم در تجارت با جمهوری آذربایجان.
- گمرک غرب تهران: واقع در استان تهران، نقش حیاتی در ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی.
- گمرک فرودگاه امام خمینی (ره): واقع در استان تهران، گمرک فرودگاهی با اهمیت برای واردات و صادرات هوایی.
- گمرک اهواز: واقع در استان خوزستان، نقش مهم در تجارت داخلی و بینالمللی.
- گمرک بروجرد: واقع در استان لرستان، نقش حیاتی در ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی.
- گمرک ساری: واقع در استان مازندران، نقش مهم در تجارت با کشورهای حاشیه دریای خزر.
- گمرک قزوین: واقع در استان قزوین، نقش مهم در ترخیص کالاهای صنعتی و تجاری.
- گمرک گرگان: واقع در استان گلستان، نقش مهم در تجارت با ترکمنستان.
- گمرک زاهدان: واقع در استان سیستان و بلوچستان، نقطه اتصال تجاری با پاکستان و افغانستان.
- گمرک ارومیه: واقع در استان آذربایجان غربی، نقش مهم در تجارت با ترکیه.
- گمرک بیرجند: واقع در استان خراسان جنوبی، نقش حیاتی در تجارت با افغانستان.
- گمرک تبریز: واقع در استان آذربایجان شرقی، نقش حیاتی در تجارت با کشورهای همسایه شمالی.
- گمرک رشت: واقع در استان گیلان، نقش مهم در تجارت با کشورهای حاشیه دریای خزر.
- گمرک بندر ترکمن: واقع در استان گلستان، گمرک بندری با اهمیت در تجارت دریایی.
- گمرک بانه: واقع در استان کردستان، نقش مهم در تجارت با عراق.
- گمرک خرمآباد: واقع در استان لرستان، نقش حیاتی در ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی.
- گمرک کرمان: واقع در استان کرمان، نقش مهم در تجارت داخلی و بینالمللی.
- گمرک کرج: واقع در استان البرز، نقش حیاتی در ترخیص کالاهای مصرفی و صنعتی.
- گمرک کاشان: واقع در استان اصفهان، نقش مهم در تجارت داخلی و بینالمللی.
- گمرک زنجان: واقع در استان زنجان، نقش حیاتی در ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی.
- گمرک یزد: واقع در استان یزد، نقش مهم در تجارت داخلی و بینالمللی.
- گمرک شهرکرد: واقع در استان چهارمحال و بختیاری، نقش حیاتی در ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی.
- گمرک همدان: واقع در استان همدان، نقش مهم در تجارت داخلی و بینالمللی.
- گمرک شاهرود: واقع در استان سمنان، نقش مهم در تجارت داخلی و بینالمللی.
- گمرک ساوه: واقع در استان مرکزی، نقش حیاتی در ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی.
- گمرک شیراز: واقع در استان فارس، نقش مهم در تجارت داخلی و بینالمللی.
- گمرک ایلام: واقع در استان ایلام، نقش حیاتی در تجارت با عراق.
- گمرک بجنورد: واقع در استان خراسان شمالی، نقش مهم در تجارت داخلی و بینالمللی.
- گمرک یاسوج: واقع در استان کهگیلویه و بویراحمد، نقش حیاتی در ترخیص کالاهای وارداتی و صادراتی.
اینها برخی از مهمترین گمرکات ایران هستند که نقش حیاتی در تسهیل تجارت بینالمللی و داخلی دارند

توصیهها
- قبل از انجام هرگونه اقدامی، با کارشناسان گمرکی مشورت کنید.
- اطلاعات خود را از منابع معتبر کسب کنید.
- از سامانههای الکترونیکی گمرک استفاده کنید.
- مدارک لازم برای ترخیص کالا را آماده کنید.
توجه: اطلاعات ارائه شده در این مقاله جنبه کلی داشته و ممکن است با توجه به تغییرات قوانین و مقررات گمرکی و شرایط خاص هر مورد، متفاوت باشد.

فرم ارتباط با کارشناسان
2 Responses
سلام
این همه گمرک توی ایران داریم؟
عرض سلام و احترام
بله البته تعداد گمرکات بیشتر از این تعداد که در این مقاله ذکر شده هستند و ما مهمترین گمرک ها رو بیان کردیم و طی به روز رسانی های بعدی گمرک های دیگه هم اضافه خواهیم کرد.